Mgr Anna Wilczyńska

- - Tak oceniam na języku polskim
    
    SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA DLA KLASY VI
    
    Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań kryterialnych na ocenę dopuszczającą.
    
    Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:
    
    MÓWIENIE
    
    ·    buduje wypowiedzi na temat,
    
    ·    formułuje odpowiednie do sytuacji komunikacyjnej pytania i odpowiedzi,
    
    ·    przedstawia swoje zdanie w dyskusji,
    
    ·    zna zasady kulturalnej rozmowy,
    
    ·    stosuje w opowiadaniu wypowiedzenia proste i rozwinięte, pojedyncze i złożone, wprowadza dialog w mowę opowieściową,
    
    ·    mówi o swoich przeżyciach w danej sytuacji, nazywa przeżycia bohatera literackiego,
    
    ·    nazywa cechy bohatera, wyciąga proste wnioski dotyczące jego postępowania,
    
    ·    wygłasza z pamięci teksty poetyckie lub prozatorskie,
    
    ·    jako nadawca i odbiorca komunikatu korzysta z niewerbalnych środków wyrazu,
    
    ·    stara się stosować do podstawowych zasad poprawności językowej.
    
    CZYTANIE
    
    ·    czyta odpowiednio dobrane teksty literackie i rozumie ich treść,
    
    ·    rozróżnia narrację pierwszo- i trzecioosobową,
    
    ·    rozumie zależność między użytymi w tekście środkami stylistycznymi a jego treścią,
    
    ·    wyróżnia postać mówiącą w różnych gatunkach i rodzajach literackich,
    
    ·    rozróżnia pojęcia fabuła, akcja, wątek,
    
    ·    wie, czym się różni opowiadanie od powieści,
    
    ·    dostrzega podobieństwa i różnice między światem przedstawionym w literaturze a rzeczywistością,
    
    ·    odczytuje teksty kultury: komiks, obraz, rzeźbę,
    
    ·    zauważa podobieństwa i różnice między utworem literackim a jego adaptacją filmową czy teatralną,
    
    ·    zauważa w tekście reklamy słownictwo wyrażające perswazję.
    
    SŁUCHANIE
    
    ·    słucha wypowiedzi rozmówców,
    
    ·    dokonuje przekładu intersemiotycznego wysłuchanego komunikatu, np. wykonuje ilustrację do tekstu, piosenki.
    
    PISANIE
    
    ·    buduje dłuższe wypowiedzi za pomocą różnych wypowiedzeń pojedynczych i złożonych,
    
    ·    wplata dialog w tekst narracyjny,
    
    ·    redaguje opowiadanie twórcze i odtwórcze,
    
    ·    wypełnia druki urzędowe i pocztowe,
    
    ·    opisuje wskazane elementy dzieła plastycznego,
    
    ·    streszcza tekst w porządku chronologicznym,
    
    ·    nazywa cechy charakteru i osobowości postaci literackiej,
    
    ·    komponuje plan wypowiedzi,
    
    ·    przestrzega podstawowych zasad poprawności ortograficznej i interpunkcyjnej oraz estetyki redagowanej wypowiedzi.
    
    NAUKA O JĘZYKU
    
    ·    stosuje wiedzę językową w zakresie:
    
    – fonetyki (zna pojęcie głoski i litery; dostrzega różnicę między głoską dźwięczną i bezdźwięczną, nosową i ustną, twardą i miękką, między zapisem a wymową głoski; dzieli wyrazy na sylaby),
    
    – słownictwa i słowotwórstwa (dopasowuje wyrazy bliskoznaczne i przeciwstawne; potrafi zastosować wybrane związki frazeologiczne pochodzenia biblijnego, mitologicznego, przysłowia; rozumie znaczenie wyrazów; z pomocą nauczyciela wyróżnia części w budowie słowotwórczej wyrazu),
    
    – fleksji (z pomocą nauczyciela rozpoznaje formę i funkcję odmiennych części mowy; wskazuje nieodmienne części mowy),
    
    – składni (z pomocą nauczyciela rozpoznaje części zdania, zna ich funkcję składniową; odróżnia zdanie złożone współrzędnie od zdania złożonego podrzędnie).
    
    Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:
    
    MÓWIENIE
    
    ·    uczestniczy w sytuacji komunikacyjnej
    
    ·    buduje spójne, logiczne wypowiedzi, posługując się poprawnym słownictwem,
    
    ·    przedstawia swoje stanowisko w dyskusji, dobierając rzeczowe argumenty,
    
    ·    stosuje się do zasad kulturalnej dyskusji,
    
    ·    opowiada, stosując różnego rodzaju wypowiedzenia,
    
    ·    wzbogaca opowiadanie dialogiem; stosuje opis własnych przeżyć, mówi o przeżyciach bohatera literackiego,
    
    ·    charakteryzuje bohatera literackiego, formułuje ocenę jego postępowania,
    
    ·    wygłasza teksty poetyckie i prozatorskie, stosując się do zasad poprawnej artykulacji oraz intonacji i zwracając uwagę na warstwę znaczeniową tekstu,
    
    ·    świadomie korzysta z niewerbalnych środków komunikacji, takich jak gest, mimika twarzy, intonacja, pauza, dostosowując je do rodzaju komunikatu, jego odbiorców, celu wypowiedzi,
    
    ·    stosuje zasady poprawności językowej i stylistycznej, tak aby jego wypowiedzi były zrozumiałe dla odbiorcy.
    
    CZYTANIE
    
    ·    czyta ze zrozumieniem teksty literackie na poziomie semantycznym i samodzielnie rozwiązuje niektóre zadania świadczące o rozumieniu tekstu na poziomie krytycznym,
    
    ·    analizuje zależność między użytymi w utworze środkami stylistycznymi a jego treścią,
    
    ·    wyjaśnia pojęcia fabuła, akcja, wątek,
    
    ·    wyróżnia rodzaje powieści,
    
    ·    wnioskuje na temat otaczającej go rzeczywistości oraz miejsca człowieka w świecie na podstawie wybranych tekstów literackich,
    
    ·    odczytuje plakat,
    
    ·    dostrzega zależności między dziełem literackim a jego adaptacją,
    
    ·    zauważa różnice w realizacji tego samego tematu i motywu w różnych dziedzinach sztuki oraz w różnych formach wypowiedzi artystycznej,
    
    ·    dostrzega mechanizmy oddziaływania reklamy na jej odbiorcę.
    
    SŁUCHANIE
    
    ·    uczestniczy w sytuacji komunikacyjnej przez uważne słuchanie wypowiedzi rozmówców,
    
    ·    dokonuje przekładu intersemiotycznego wysłuchanego komunikatu na taką formę, jak: słuchowisko, scenka dramatyczna itp.
    
    PISANIE
    
    ·    stara się zachować poprawność językową i stylistyczną dłuższych wypowiedzi zbudowanych za pomocą różnych typów wypowiedzeń,
    
    ·    konstruuje teksty informacyjne oraz teksty o charakterze instrukcji,
    
    ·    redaguje podanie, życiorys, samodzielną prostą notatkę,
    
    ·    za pomocą odpowiedniego słownictwa wkomponowuje opis przedmiotu, miejsca, cech bohatera w opowiadanie twórcze lub odtwórcze,
    
    ·    podejmuje próby spójnego opisu dzieła plastycznego,
    
    ·    niezależnie od budowy utworu streszcza tekst w porządku chronologicznym,
    
    ·    szczegółowo relacjonuje przedstawione wydarzenia,
    
    ·    podejmuje próbę opisu postaci rzeczywistej lub literackiej, uwzględniając jej cechy charakteru i osobowości,
    
    ·    stosuje zasady estetyki, graficznej organizacji tekstu oraz poprawności ortograficznej i interpunkcyjnej redagowanych wypowiedzi.
    
    NAUKA O JĘZYKU
    
    ·    stosuje wiedzę językową w zakresie:
    
    – fonetyki (dzieli wyrazy na litery i głoski, rozpoznaje głoski dźwięczne, bezdźwięczne, ustne, nosowe, twarde, miękkie; dzieli wyrazy na sylaby i potrafi przenieść wyraz do następnej linijki zgodnie z obowiązującymi zasadami; dostrzega różnicę między zapisem a wymową głosek),
    
    – słownictwa i słowotwórstwa (posługuje się słownictwem bliskoznacznym, wyrazami przeciwstawnymi, wybranymi związkami frazeologicznymi pochodzenia biblijnego i mitologicznego, przysłowiami; rozumie znaczenie wyrazów; wyjaśnia sens niektórych neologizmów i archaizmów; zna
    
    pojęcia wyraz podstawowy i pochodny; wyróżnia podstawę słowotwórczą, formant, rdzeń),
    
    – fleksji (rozpoznaje w wypowiedzeniu odmienne i nieodmienne części mowy, rozpoznaje formę odmiennych części mowy),
    
    – składni (rozpoznaje części zdania; wyróżnia w zdaniu orzeczenie imienne i czasownikowe; zna rodzaje podmiotu; odróżnia zdania złożone podrzędnie i współrzędnie, spójnikowo i bezspójnikowo).
    
    Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:
    
    MÓWIENIE
    
    ·    świadomie uczestniczy w sytuacji komunikacyjnej,
    
    ·    buduje spójne i poprawne pod względem językowym wypowiedzi, zróżnicowane stylistycznie w zależności od intencji nadawcy oraz adresata,
    
    ·    uczestniczy w dyskusji na podany temat, przedstawia logiczne, rzeczowe argumenty poparte odpowiednimi przykładami i stosuje perswazję językową nieprzekraczającą granic kulturalnej rozmowy, tak aby przekonać pozostałych jej uczestników do przyjęcia jego stanowiska,
    
    ·    wzbogaca wypowiedzi o niewerbalne środki wyrazu, dobrane odpowiednio do sytuacji komunikacyjnej,
    
    ·    stosuje w swoich wypowiedziach dialog, opis przeżyć wewnętrznych,
    
    ·    charakteryzuje bohatera literackiego; ocenia jego postawy i postępowanie, uwzględniając motywy działania,
    
    ·    wygłaszając tekst poetycki lub prozatorski, stosuje pauzę, dobiera odpowiednio barwę i ton głosu, zaznacza akcenty logiczne, tak aby zwrócić uwagę odbiorcy na warstwę znaczeniową utworu,
    
    ·    zwraca uwagę na poprawność językową i stylistyczną swoich wypowiedzi.
    
    CZYTANIE
    
    ·    czyta różne teksty literackie na poziomie krytyczno-twórczym,
    
    ·    rozumie funkcję użytych w utworze środków stylistycznych oraz znaczenie postaci mówiącej w tekście,
    
    ·    posługuje się terminami fabuła, akcja, wątek,
    
    ·    wyróżnia cechy różnych rodzajów powieści i opowiadania,
    
    ·    na podstawie analizy utworów literackich odkrywa podstawowe prawa dotyczące człowieka i otaczającego świata,
    
    ·    analizuje treści pozaliterackich tekstów kultury,
    
    ·    porównuje utwory literackie z ich adaptacją filmową lub teatralną,
    
    ·    dostrzega zależność między realizacją tematu dzieła a jego tworzywem,
    
    ·    wypowiada opinie na temat reklam i dostrzega werbalne oraz niewerbalne mechanizmy oddziaływania na odbiorcę.
    
    SŁUCHANIE
    
    ·    analizuje przenośny sens wysłuchanego tekstu,
    
    ·    dokonuje w dowolnej formie przekładu intersemiotycznego wysłuchanego komunikatu.
    
    PISANIE
    
    ·    konstruuje wypowiedzi zróżnicowane stylistycznie w zależności od intencji nadawcy, odbiorcy komunikatu oraz sytuacji komunikacyjnej,
    
    ·    stosuje słownictwo odpowiednie do rodzaju i celu wypowiedzi,
    
    ·    wzbogaca tekst dialogiem charakteryzującym bohatera,
    
    ·    redaguje opowiadanie twórcze z elementami opisu przeżyć wewnętrznych bohatera, notatkę, sprawozdanie,
    
    ·    opisując dzieło plastyczne, zauważa jego sens przenośny,
    
    ·    charakteryzuje postać literacką lub rzeczywistą, nazywa cechy jej charakteru, osobowości i usposobienia, zauważa motywy działania,
    
    ·    dba o estetykę zapisu, poprawność językową i stylistyczną redagowanego tekstu.
    
    NAUKA O JĘZYKU
    
    ·    umiejętnie stosuje wiedzę językową w zakresie:
    
    – fonetyki (dostrzega różnicę między wymową a zapisem głosek, oznacza miękkość głoski przez znak zmiękczenia oraz i),
    
    – słownictwa i słowotwórstwa (dobiera odpowiednio słownictwo bliskoznaczne w wypowiedzi w celu uniknięcia powtórzeń; stosuje w wypowiedziach pisemnych lub ustnych wyrazy przeciwstawne, związki frazeologiczne i przysłowia, a także powiedzenia związane z regionem; rozumie funkcję neologizmów i archaizmów w tekście, wyjaśnia ich sens; bada budowę słowotwórczą wyrazu; tworzy rodzinę wyrazów; tworzy definicję słowotwórczą wyrazu),
    
    – fleksji (rozpoznaje odmienne i nieodmienne części mowy, nazywa je i określa formę gramatyczną, rozumie ich funkcję w zdaniu, poprawnie stosuje je w wypowiedzi, w szczególności formy czasowników zakończonych na -no, -to, nieregularnie odmieniających się rzeczowników, formy proklityczne i enklityczne zaimków, liczebniki w związku z rzeczownikiem),
    
    – składni (rozpoznaje części zdania pojedynczego; nazywa typy orzeczenia – imienne i czasownikowe oraz podmiotu – gramatyczny, domyślny, logiczny, zbiorowy; rysuje wykres logiczny zdania pojedynczego; rozróżnia zdania złożone podrzędnie i współrzędnie; stosuje zasady interpunkcji
    
    wypowiedzenia pojedynczego i złożonego).
    
    Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:
    
    MÓWIENIE
    
    ·    jako świadomy uczestnik sytuacji komunikacyjnej nawiązuje kontakt, podtrzymuje go oraz dobiera formę komunikatu w zależności od celu wypowiedzi i rodzaju odbiorcy,
    
    ·    różnicuje swoje wypowiedzi stylistycznie, dba o ich poprawność językową, korzysta z bogatego słownictwa, stosuje odpowiednio dobrane do sytuacji komunikacyjnej niewerbalne środki wyrazu, aby komunikat stał się w pełni czytelny dla odbiorcy,
    
    ·    aktywnie uczestniczy w dyskusji na tematy związane z rzeczywistością oraz dotyczące lektury; wprowadza w temat rozmowy; przekonuje do swojego zdania, udowadniając racje w sposób rzeczowy i logiczny; posługuje się informacją, cytatem z danego źródła; nawiązuje do wypowiedzi interlokutorów, wyciąga wnioski, dokonuje podsumowania rozmowy, modyfikuje własne poglądy; dba o poprawność językową wypowiedzi oraz o przestrzeganie przez dyskutantów zasad kulturalnej rozmowy,
    
    ·    ubarwia wypowiedzi dialogiem, opisem przeżyć wewnętrznych, monologiem wewnętrznym postaci,
    
    ·    stosuje charakterystykę bezpośrednią bohatera, wykorzystując bogate słownictwo nazywające cechy; stosuje charakterystykę pośrednią uwzględniającą motywy działania postaci; dokonuje oceny moralnej bohatera w odwołaniu do uniwersalnych wartości etycznych,
    
    ·    wygłaszając tekst poetycki lub prozatorski z pamięci, podejmuje próbę jego interpretacji głosowej,
    
    ·    dokonuje autokorekty językowej i stylistycznej wygłaszanego komunikatu.
    
    CZYTANIE
    
    ·    odczytuje tekst poetycki i prozatorski na poziomie przenośnym i symbolicznym,
    
    ·    analizując konstrukcję i warstwę znaczeniową utworu, bierze pod uwagę funkcję osoby mówiącej w tekście,
    
    ·    badając strukturę świata przedstawionego, dostrzega mechanizmy rozwoju fabuły, akcji, głównych wątków utworu prozatorskiego,
    
    ·    na podstawie analizy utworów literackich podejmuje próbę interpretacji znaczenia i miejsca człowieka w świecie,
    
    ·    odczytuje inne odpowiednio dobrane teksty kultury na poziomie krytyczno- -twórczym,
    
    ·    analizuje treść oraz tworzywo adaptacji filmowej lub teatralnej dzieła literackiego,
    
    ·    bada zależność między tworzywem dzieła a realizacją tego samego tematu lub motywu w różnych dziedzinach sztuki,
    
    ·    wyjaśnia mechanizmy oddziaływania reklam.
    
    SŁUCHANIE
    
    ·    dostrzega przenośny sens wysłuchanego tekstu,
    
    ·    tworzy własne utwory inspirowane wysłuchanym tekstem,
    
    ·    potrafi sporządzić notatkę w wybranej przez siebie formie na podstawie wysłuchanego tekstu.
    
    PISANIE
    
    ·    pisze różnorodne wypowiedzi, dostosowane do sytuacji komunikacyjnej, poprawne pod względem językowym, stylistycznym, ortograficznym oraz interpunkcyjnym,
    
    ·    wprowadza do dialogu słowa narratora dystansującego się wobec wypowiedzi i działań bohaterów,
    
    ·    pisze opowiadanie twórcze z elementami opisu sytuacji, list oficjalny, notatkę w formie ciągłej, mapy mentalnej, schematu,
    
    ·    wyjaśnia treści przenośne i symboliczne oraz konteksty interpretacyjne w opisie dzieła plastycznego,
    
    ·    w sposób pełny i przemyślany charakteryzuje postać literacką lub rzeczywistą, przedstawia wszystkie możliwe motywy jej działania, ocenia postępowanie w odniesieniu do wartości etycznych,
    
    ·    poprawia własne błędy językowe i stylistyczne.
    
    NAUKA O JĘZYKU
    
    ·    sprawnie stosuje wiedzę językową w zakresie:
    
    - fonetyki (stosuje wiadomości dotyczące różnicy między zapisem a wymową
    
    głosek oraz funkcji głoski i w wyrazie),
    
    - słownictwa i słowotwórstwa (korzysta z bogatego zasobu słownictwa, stosując wyrazy bliskoznaczne; dba o poprawność stylistyczną tekstu; ilustruje wypowiedzi odpowiednio dobranymi związkami frazeologicznymi i przysłowiami; wyjaśnia znaczenie wyrazów na podstawie ich etymologii; wyjaśnia zmiany znaczenia wyrazów; bada funkcję neologizmów i archaizmów w tekście; analizuje budowę słowotwórczą wyrazu; porządkuje rodziny wyrazów),
    
    – fleksji (poprawnie używa w wypowiedzeniach ustnych i pisemnych form odmiennych i nieodmiennych części mowy, analizuje ich funkcję w zdaniu; dokonuje rozbioru gramatycznego wypowiedzenia pojedynczego),
    
    – składni (dokonuje analizy logicznej wypowiedzenia pojedynczego; rysuje wykresy logiczne zdań pojedynczych z różnymi typami orzeczeń i podmiotów, schematy wypowiedzeń złożonych współrzędnie i podrzędnie; rozpoznaje i konstruuje zdania bezpodmiotowe; dba o poprawność
    
    interpunkcyjną wypowiedzeń pojedynczych i złożonych).
    
    Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:
    
    MÓWIENIE
    
    ·    buduje twórcze, bezbłędne pod względem językowym, dostosowane do sytuacji komunikacyjnej wypowiedzi, w których się swobodnie posługuje werbalnymi i niewerbalnymi środkami wyrazu,
    
    ·    rozpoczyna i podtrzymuje dyskusję na tematy związane z lekturą; rzeczowo, z zachowaniem zasad kulturalnej rozmowy ocenia stanowiska dyskutantów i podaje propozycje rozwiązania problemów,
    
    ·    swobodnie się posługuje różnymi formami opowiadania i opisu,
    
    ·    w sposób pełny i logiczny charakteryzuje bohatera lektury,
    
    ·    wygłaszając tekst z pamięci, dokonuje jego interpretacji głosowej.
    
    CZYTANIE
    
    ·    odczytuje sens utworów poetyckich, prozatorskich i innych dzieł kultury (również spoza listy lektur przewidzianej programem nauczania) na poziomie krytyczno-twórczym, uwzględniając ich strukturę i treści przenośne oraz symboliczne; odwołuje się do kontekstów kulturowych.
    
    SŁUCHANIE
    
    ·    analizuje i wykorzystuje w nowych sytuacjach komunikacyjnych informacje wybrane z wysłuchanego tekstu,
    
    ·    analizuje i interpretuje przenośny sens wysłuchanego tekstu artystycznego.
    
    PISANIE
    
    ·    swobodnie się posługuje wszystkimi przewidzianymi w programie formami wypowiedzi pisemnej, a ponadto tworzy własne teksty, ciekawe pod względem treści i stylu, bezbłędne językowo,
    
    ·    formułuje wypowiedzi na temat przeczytanych lektur (także spoza listy lektur przewidzianych programem nauczania).
    
    NAUKA O JĘZYKU
    
    ·    świadomie stosuje wiedzę językową w zakresie treści przewidzianych programem nauczania fonetyki, słownictwa i słowotwórstwa, fleksji oraz składni; przestrzega norm poprawnościowych w formułowanych wypowiedziach,
    
    ·    samodzielnie poszerza wiedzę językową o treści spoza programu nauczania w klasie VI.
    
    SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA DLA KLASY V
    
    Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań kryterialnych na ocenę dopuszczającą.
    
    Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:
    
    Mówienie
    
    ·    nawiązuje kontakt werbalny z kolegami i nauczycielem,
    
    ·    formułuje pytania i odpowiedzi odpowiednie do sytuacji komunikacyjnej,
    
    ·    potrafi samodzielnie połączyć kilka zdań w logiczną wypowiedź,
    
    ·    zachowuje porządek chronologiczny w opowiadaniu i streszczeniu,
    
    ·    nazwa cechy, opisując przedmioty, krajobraz, wygląd postaci,
    
    ·    potrafi zastosować słownictwo wyrażające prośbę i polecenie, zaproszenie, przeprosiny,
    
    ·    potrafi opanować pamięciowo tekst prozatorski lub poetycki,
    
    ·    zna najważniejsze zasady poprawności językowej, dzięki którym jego wypowiedzi są zrozumiałe dla odbiorcy,
    
    ·    stosuje się do zaleceń nauczyciela w doskonaleniu umiejętności komunikacji werbalnej,
    
    ·    zna podstawowe niewerbalne środki wypowiedzi wzbogacające komunikat werbalny.
    
    Czytanie
    
    ·    czyta teksty cicho i rozumie ich ogólny sens,
    
    ·    czyta teksty głośno i z pomocą nauczyciela stara się poprawnie akcentować oraz artykułować wyrazy,
    
    ·    zna zasady intonacji zdaniowej,
    
    ·    zna podział tekstów na artystyczne i użytkowe, prozatorskie i poetyckie,
    
    ·    zna podstawowe pojęcia związane ze światem przedstawionym utworu (opowiadania, baśni, legendy, mitu),
    
    ·    odczytuje dane z różnych przekazów informacji (instrukcja, zaproszenie, schemat).
    
    Słuchanie
    
    ·    słucha i rozumie sens poleceń oraz prostych instrukcji,
    
    ·    odróżnia informacje ważne od mniej ważnych w słuchanym tekście,
    
    ·    potrafi sformułować pytania zamknięte do najważniejszych treści słyszanej wypowiedzi,
    
    ·    rozumie intencję nadawcy wypowiedzi.
    
    Pisanie
    
    ·    buduje wypowiedzenia proste i złożone, kilkuzdaniowe wypowiedzi na określony temat,
    
    ·    redaguje proste opowiadanie z dialogiem,
    
    ·    streszcza nieskomplikowane teksty fabularne,
    
    ·    zna podstawowe cechy tekstów użytkowych (list, telegram, zaproszenie, ogłoszenie),
    
    ·    nazywa cechy wyglądu postaci fikcyjnej lub rzeczywistej, zna zasady opisu cech charakteru postaci,
    
    ·    w najprostszej formie zapisuje informacje wybrane z tekstu,
    
    ·    zapisuje informacje w tabeli, na schemacie i wykresie,
    
    ·    tworzy plan ramowy, a z pomocą nauczyciela dopisuje wydarzenia szczegółowe,
    
    ·    zna podstawowe zasady ortografii i interpunkcji,
    
    ·    stosuje zasady estetycznego zapisu,
    
    ·    zna zasady organizacji i kompozycji wypowiedzi pisemnej.
    
    Nauka o języku
    
    ·    stosuje wiedzę językową w zakresie:
    
    1. słownictwa (dobiera wyrazy bliskoznaczne i przeciwstawne z podanych w rozsypance, zna wybrane związki frazeologiczne pochodzenia mitologicznego, przysłowia),
    
    2. składni (z pomocą nauczyciela rozpoznaje rodzaje wypowiedzeń – pojedyncze, złożone, zdanie, równoważnik zdania, zna różne typy wypowiedzeń– oznajmujące, pytające, rozkazujące, wykrzyknikowe, zauważa zespoły składniowe w wypowiedzeniu pojedynczym, rysuje wykres graficzny zdania pojedynczego, zna zasady interpunkcji zdania pojedynczego i wypowiedzenia złożonego),
    
    3. fleksji (z pomocą nauczyciela rozpoznaje formę i funkcję odmiennych i nieodmiennych części mowy przewidzianych w programie nauczania),
    
    4. fonetyki (zna alfabet, dzieli wyrazy na głoski, litery, sylaby, z pomocą nauczyciela zauważa różnicę między wymową a zapisem samogłosek nosowych, głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych, zna sposoby oznaczania miękkości głosek).
    
    Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:
    
    Mówienie
    
    ·    uczestniczy w sytuacji komunikacyjnej,
    
    ·    angażuje się w rozmowę na określony temat,
    
    ·    buduje kilkuzdaniowe wypowiedzi ustne,
    
    ·    opowiada, streszcza i opisuje, używając odpowiednio dobranego słownictwa,
    
    ·    buduje wypowiedzi o charakterze prośby, polecenia,
    
    ·    używa odpowiedniego słownictwa, formułując zaproszenie, prośbę, przeprosiny, odmowę,
    
    ·    wygłasza z pamięci teksty prozatorskie lub poetyckie, zwraca uwagę na słowa-klucze, zmienia tempo, posługuje się pauzą,
    
    ·    pracuje nad poprawnością językową wypowiedzi,
    
    ·    doskonali umiejętności komunikacji werbalnej, stosując się do zaleceń nauczyciela,
    
    ·    wzbogaca komunikat werbalny pozajęzykowymi środkami wyrazu.
    
    Czytanie
    
    ·    rozumie ogólny sens tekstów czytanych cicho, zauważa ich sens metaforyczny,
    
    ·    płynnie czyta teksty głośno, poprawnie artykułuje i akcentuje wyrazy,
    
    ·    stosuje zasady intonacji zdaniowej,
    
    ·    rozróżnia teksty artystyczne i użytkowe, prozatorskie i poetyckie,
    
    ·    rozumie podstawowe pojęcia związane ze światem przedstawionym utworu fabularnego oraz ze stylistyką i rytmizacją tekstu poetyckiego,
    
    ·    wyszukuje, rozpoznaje i rozumie informacje zawarte w artykule, instrukcji, schemacie, notatce, wykresie.
    
    Słuchanie
    
    ·    potrafi zrekonstruować sens słyszanych wcześniej poleceń, instrukcji, innych wypowiedzi,
    
    ·    selekcjonuje i wykorzystuje usłyszane informacje w samodzielnie tworzonym tekście,
    
    ·    na podstawie słyszanego tekstu potrafi sformułować pytania zamknięte do najważniejszych jego treści.
    
    Pisanie
    
    ·    pisze wypowiedzi o charakterze artystycznym (opowiadanie z dialogiem, opis) i użytkowym (list, telegram, zaproszenie, zawiadomienie),
    
    ·    opisuje cechy zewnętrzne i wewnętrzne postaci fikcyjnej lub rzeczywistej,
    
    ·    zapisuje najważniejsze informacje w formie kilku zdań, wpisu danych w tabelę, na schemacie, wykresie,
    
    ·    pisze streszczenie utworu,
    
    ·    tworzy plan ramowy, a z pomocą nauczyciela plan szczegółowy,
    
    ·    zna i stosuje zasady ortografii i interpunkcji,
    
    ·    stosuje zasady estetycznego zapisu oraz organizacji i kompozycji wypowiedzi pisemnej.
    
    Nauka o języku
    
    ·    stosuje wiedzę językową w zakresie:
    
    1. słownictwa (dopisuje wyrazy bliskoznaczne i przeciwstawne, wyjaśnia znaczenie i pochodzenie wybranych frazeologizmów mitologicznych, przysłów, powiedzeń),
    
    2. składni (rozpoznaje rodzaje wypowiedzeń – pojedyncze i złożone, zdanie, równoważnik zdania, wyróżnia różne ich typy – oznajmujące, pytające, rozkazujące, wykrzyknikowe, wskazuje zespoły składniowe w zdaniu, rysuje wykres graficzny zdania pojedynczego),
    
    3. fleksji (zna podstawowe formy i funkcje odmiennych i nieodmiennych części mowy przewidzianych w programie nauczania),
    
    4. fonetyki (posługuje się alfabetem, poprawnie artykułuje głoski, uwzględnia różnicę między zapisem a wymową samogłosek nosowych, głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych, oznacza miękkość głosek przez i oraz kreseczkę).
    
    Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:
    
    Mówienie
    
    ·    podtrzymuje kontakt werbalny z kolegami i nauczycielem, aby wykonać, sprawdzić i poprawić powierzone mu zadanie indywidualne,
    
    ·    aktywnie uczestniczy w dyskusji na tematy związane z codziennymi sytuacjami,
    
    ·    samodzielnie wypowiada się na temat przeczytanych lektur,
    
    ·    argumentuje swoje stanowisko, odwołując się do doświadczeń życiowych oraz przeczytanego tekstu,
    
    ·    opowiada i opisuje, stosując odpowiednie słownictwo,
    
    ·    posługuje się komunikatem różnego typu,
    
    ·    wygłaszając tekst z pamięci, zwraca uwagę na ważne jego treści, zmusza odbiorcę do refleksji,
    
    ·    stosuje się do norm językowych.
    
    Czytanie
    
    ·    czyta teksty cicho, rozumiejąc ich sens na poziomie semantycznym, oraz odkrywa znaczenia przenośne,
    
    ·    stosuje zasady wyrazistej artykulacji i intonacji w czasie płynnego czytania głośnego tekstów literackich,
    
    ·    rozpoznaje i wskazuje charakterystyczne cechy różnych tekstów kultury (teksty literackie, użytkowe, publicystyczne, popularnonaukowe, przedstawienia teatralne i filmy, przekazy ikoniczne),
    
    ·    rozpoznaje i omawia elementy świata przedstawionego w utworze fabularnym, odczytuje i wykorzystuje dane z artykułów, instrukcji, schematu, tabeli, wykresu itp.
    
    Słuchanie
    
    ·    słuchając tekstu artystycznego, rozumie jego sens przenośny,
    
    ·    słucha poleceń, instrukcji, innych wypowiedzi uczniów i nauczyciela w celu sporządzania samodzielnych notatek,
    
    ·    wybiera i wykorzystuje informacje ze słyszanego tekstu dla stworzenia własnej wypowiedzi.
    
    Pisanie
    
    ·    korzystając z pomocy nauczyciela, buduje spójne wypowiedzi odpowiednie do sytuacji nadawczo-odbiorczej, stosując właściwe słownictwo i struktury składniowe,
    
    ·    redaguje teksty użytkowe, takie jak: sprawozdanie, instrukcja, przepis,
    
    ·    charakteryzuje jak najpełniej postać literacką lub rzeczywistą, podaje i opisuje cechy wyglądu, osobowości i charakteru,
    
    ·    notuje informacje w wybranej formie (wypowiedź kilkuzdaniowa, tabela, schemat), stosuje zasadę zwięzłości,
    
    ·    tworzy plan ramowy, szczegółowy i swobodnie go przekształca,
    
    ·    stosuje charakterystyczne elementy świata przedstawionego oraz właściwą jego konstrukcję w opowiadaniu, baśni, legendzie,
    
    ·    dba o poprawność językową, ortograficzną i interpunkcyjną pisanej wypowiedzi.
    
    Nauka o języku
    
    ·    umiejętnie stosuje wiedzę językową w zakresie:
    
    1. słownictwa (stosuje w zdaniu wyrazy bliskoznaczne i przeciwstawne, wykorzystuje wybrane frazeologizmy mitologiczne, przysłowia, powiedzenia w wypowiedziach ustnych i pisemnych),
    
    2. składni (rozpoznaje i nazywa rodzaje wypowiedzeń – pojedyncze, złożone, zdania, równoważniki zdań, typy wypowiedzeń – oznajmujące, pytające, rozkazujące, wykrzyknikowe, wyróżnia zespoły składniowe w wypowiedzeniu pojedynczym, rysuje wykres graficzny zdania pojedynczego,
    
    stosuje zasady interpunkcji zdania pojedynczego i złożonego),
    
    3. fleksji (poprawnie stosuje odmienne i nieodmienne formy przewidzianych w programie nauczania części mowy, trafnie nazywa ich funkcję),
    
    4. fonetyki (posługuje się alfabetem, stosuje wiadomości dotyczące różnicy między wymową a zapisem samogłosek nosowych, głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych, poprawnie zapisuje zmiękczenia).
    
    Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:
    
    Mówienie
    
    ·    nawiązuje i podtrzymuje kontakt werbalny z kolegami oraz nauczycielem, aby skorygować lub udoskonalić powierzone zadanie indywidualne czy zespołowe,
    
    ·    udziela twórczych wskazówek, instrukcji co do sposobu pracy grupy, istotnych dla rozwiązania zadania, wykonania polecenia,
    
    ·    prowadzi (rozpoczyna, podtrzymuje, kończy) rozmowę na temat codziennych sytuacji,
    
    ·    stawia problemowe pytania dotyczące przeczytanej lektury,
    
    ·    argumentuje swoje stanowisko w rozmowie, powołując się na tekst kultury, ustosunkowuje się do wypowiedzi innych kolegów, rozwija problem przez porównanie innych znanych mu tekstów,
    
    ·    twórczo opowiada i opisuje,
    
    ·    dostosowuje rodzaj komunikatu do sytuacji nadawczo-odbiorczej i celu wypowiedzi,
    
    ·    wygłaszając tekst z pamięci, wskazuje na funkcję ekspresywną i metajęzykową utworu,
    
    ·    dokonuje korekty własnej wypowiedzi.
    
    Czytanie
    
    ·    czyta teksty cicho i rozumie ich sens na poziomie semantycznym oraz krytyczno-twórczym,
    
    ·    płynnie czyta głośno i podkreśla sensy utworu ważne dla rozumienia na poziomie semantycznym i krytycznym,
    
    ·    analizuje charakterystyczne cechy różnych tekstów kultury,
    
    ·    analizuje elementy świata przedstawionego w utworze,
    
    ·    odczytuje, przetwarza, wykorzystuje dane z artykułów, instrukcji, schematów, wykresów, tabel itp.
    
    Słuchanie
    
    ·    słuchając tekstu artystycznego, zauważa i analizuje jego sens przenośny,
    
    ·    słucha poleceń, instrukcji w celu samodzielnego lub zespołowego wykonania zadania; innych wypowiedzi uczniów i nauczyciela w celu sporządzania samodzielnych notatek,
    
    ·    słuchając tekstu, analizuje informacje w celu wykorzystania ich we własnej wypowiedzi.
    
    Pisanie
    
    ·    samodzielnie buduje spójne wypowiedzi dostosowane do sytuacji komunikacyjnej, dobierając słownictwo i struktury składniowe świadczące o systematycznym kształceniu kompetencji językowych,
    
    ·    pisze pełną charakterystykę postaci fikcyjnej lub rzeczywistej, przedstawiając oprócz cech osobowości i charakteru motywy jej postępowania, dokonuje oceny postaw bohatera,
    
    ·    dopasowuje formę notatki do rodzaju zapisanych informacji,
    
    ·    komponuje i pisze opowiadanie, baśń, legendę z zachowaniem ich cech gatunkowych,
    
    ·    dba o poprawność językową, ortograficzną i interpunkcyjną pisanej wypowiedzi.
    
    Nauka o języku
    
    ·    sprawnie stosuje wiedzę językową w zakresie:
    
    1. słownictwa (stosuje wyrazy bliskoznaczne i przeciwstawne, związki frazeologiczne pochodzenia mitologicznego, przysłowia i powiedzenia w tekście, wzbogacając język wypowiedzi),
    
    2. składni (klasyfikuje wypowiedzenia – pojedyncze, złożone, zdania, równoważniki zdania, wypowiedzenia oznajmujące, pytające, rozkazujące, wykrzyknikowe – stosuje je w dłuższej wypowiedzi, analizuje budowę logiczno-składniową zdania pojedynczego – wyróżnia zespoły składniowe, rysuje wykres graficzny, stosuje poprawny szyk wyrazów w zdaniu, dba o poprawną interpunkcję wypowiedzenia pojedynczego i złożonego),
    
    3. fleksji (poprawnie stosuje w wypowiedziach ustnych oraz pisemnych formy odmiennych i nieodmiennych części mowy przewidzianych w programie nauczania, analizuje ich funkcję w zdaniu),
    
    4. fonetyki (bezbłędnie posługuje się alfabetem, swobodnie stosuje wiadomości dotyczące różnicy między wymową a zapisem samogłosek nosowych, głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych, poprawnie zapisuje zmiękczenia).
    
    Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:
    
    Mówienie
    
    ·    formułuje twórcze uwagi, polecenia, instrukcje, dzięki czemu uczestniczy w planowaniu, usprawnianiu, kontrolowaniu i ocenie pracy zespołu czy grupy,
    
    ·    rozpoczyna rozmowę na temat lektury od postawienia problemu,
    
    ·    tworzy bezbłędne pod względem językowym komunikaty,
    
    ·    wygłasza teksty z pamięci, dokonując analizy i interpretacji ważniejszych jego sensów,
    
    ·    umiejętnie, w zależności od sytuacji komunikacyjnej, wykorzystuje werbalne i niewerbalne środki językowe.
    
    Czytanie
    
    ·    czyta ze zrozumieniem na poziomie semantycznym i krytycznym różne teksty kultury nieobjęte listą lektur przewidzianą w programie nauczania,
    
    ·    interpretuje elementy świata przedstawionego i kompozycję utworu literackiego.
    
    Słuchanie
    
    ·    dokonuje analizy i interpretacji niektórych sensów przenośnych słuchanego tekstu artystycznego (również spoza listy lektur objętej programem),
    
    ·    słuchając różnych tekstów, dokonuje selekcji informacji w celu wykorzystania ich w sytuacjach nietypowych.
    
    Pisanie
    
    ·    wykazuje się samodzielnością, twórczym ujęciem tematu, pomysłową formą, przemyślaną kompozycją i poprawnością językową w wypowiedziach pisemnych,
    
    ·    proponuje własne, ciekawe i urozmaicone pod względem graficznym formy notatek,
    
    ·    podejmuje próby formułowania wypowiedzi na temat przeczytanych lektur.
    
    Nauka o języku
    
    ·    świadomie stosuje wiedzę językową w zakresie treści materiałowych przewidzianych programem nauczania słownictwa, składni, fleksji, fonetyki,
    
    ·    poszerza wiedzę językową o treści wykraczające poza przewidziane programem nauczania w klasie V,
    
    ·    wykazuje się szczególną dbałością o zachowanie norm poprawnościowych w wypowiedziach ustnych i pisemnych.
    
    SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA DLA KLASY IV
    
    Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań kryterialnych na ocenę dopuszczającą.
    
    Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:
    
    I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystywanie zawartych w nich informacji
    
    SŁUCHANIE
    
    skupia uwagę na krótkich wypowiedziach innych osób
    
    reaguje na wypowiedzi innych werbalnie i niewerbalnie (mimiką, gestem, postawą)
    
    rozumie polecenia nauczyciela, wypowiedzi innych uczni
    
    rozpoznaje proste intencje nadawcy, np. pytanie, prośbę, odmowę, zaproszenie, przeprosiny
    
    wskazuje najważniejsze informacje w wysłuchanym niedługim tekście, zwłaszcza w jego warstwie dosłownej
    
    rozumie ogólny sens słuchanych utworów
    
    CZYTANIE
    
    identyfikuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi w prostych tekstach literackich oraz typowych sytuacjach znanych uczniowi z doświadczenia i obserwacji
    
    rozpoznaje proste intencje nadawcy, np. pytanie, prośbę, odmowę, zaproszenie, przeprosiny
    
    wskazuje najważniejsze informacje w przeczytanym tekście, zwłaszcza w dosłownej warstwie tekstu i wyrażone wprost
    
    rozumie dosłowne znaczenie wyrazów w wypowiedzi
    
    rozumie ogólny sens czytanych utworów
    
    stara się czytać teksty płynnie i poprawnie pod względem artykulacyjnym
    
    DOCIERANIE DO INFORMACJI
    
    sprawdza pisownię wyrazu w słowniku ortograficznym
    
    II. Analiza i interpretacja tekstów kultury
    
    mówi o swoich reakcjach czytelniczych
    
    odróżnia fikcję od rzeczywistości
    
    odróżnia elementy fantastyczne od realistycznych
    
    określa wybrane elementy świata przedstawionego w utworze epickim, takie jak: czas, miejsce, bohaterowie, zdarzenia
    
    zna cechy baśni i legendy
    
    wyodrębnia film i spektakl spośród innych przekazów i tekstów kultury
    
    III. Tworzenie wypowiedzi
    
    MÓWIENIE
    
    nawiązuje i podtrzymuje kontakt werbalny z innymi uczniami i nauczycielem
    
    formułuje proste pytania i udziela prostych pod względem konstrukcyjnym odpowiedzi
    
    wypowiada komunikaty zawierające proste informacje
    
    wyraża wprost swoje intencje
    
    odróżnia sytuację oficjalną od nieoficjalnej i potrafi odpowiednio do sytuacji komunikacyjnej skierować prośbę, pytanie, odmowę, wyjaśnienie, zaproszenie
    
    stosuje podstawowe zwroty grzecznościowe podczas rozmowy z osobą dorosłą i rówieśnikiem
    
    mówi na temat, opowiada o obserwowanych zdarzeniach, akcji książki, filmu
    
    za pomocą kilku prostych zdań opisuje przedmiot, miejsce, krajobraz, postać, zwierzę
    
    za pomocą kilku prostych zdań opisuje obraz, ilustrację, plakat stosuje wyrazy o znaczeniu dosłownym
    
    wygłasza tekst utworu z pamięci
    
    PISANIE
    
    stosuje wielką literę na początku wypowiedzenia i odpowiednie znaki interpunkcyjne na jego końcu
    
    zna podstawowe zasady dotyczące pisowni wielką literą oraz pisowni – u, rz – ż, ch – h
    
    dzieli wyrazy na sylaby, przenosi wyraz do następnego wersu
    
    tworzy proste wypowiedzi na podany temat
    
    uzupełnia prosty schemat, tabelę
    
    zna podstawowe zasady układu graficznego listu prywatnego, dialogu, zaproszenia, planu ramowego wypowiedzi i z pomocą nauczyciela zapisuje list, dialog, układa plan ramowy wypowiedzi, redaguje zaproszenie
    
    zapisuje kilkuzdaniowe opowiadanie odtwórcze
    
    za pomocą kilku prostych zdań tworzy opis przedmiotu, miejsca, krajobrazu, postaci, zwierzęcia
    
    za pomocą kilku prostych zdań tworzy opis obrazu, ilustracji, plakatu
    
    stosuje wiedzę językową w zakresie: słownictwa (np. dobiera wyrazy bliskoznaczne), składni (konstruuje poprawne zdania pojedyncze, stosuje wielkie litery na początku wypowiedzenia i odpowiednie znaki interpunkcyjne na końcu), fleksji (wskazuje czasowniki, rzeczowniki, przymiotniki i przysłówki w zdaniu, przy pomocy nauczyciela określa formę odmiennych części mowy), fonetyki (zna alfabet, dzieli wyrazy na litery, głoski i sylaby)
    
    stara się o estetykę zapisu wypowiedzi
    
    Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania kryterialne na ocenę dopuszczającą oraz:
    
    I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystywanie zawartych w nich informacji
    
    SŁUCHANIE
    
    słucha innych i uczestniczy w rozmowie, zadaje pytania, odpowiada
    
    wybiera najważniejsze informacje z wysłuchanego tekstu, tworzy prostą notatkę w formie tabeli, schematu, kilkuzdaniowej wypowiedzi
    
    powtarza swoimi słowami ogólny sens usłyszanej wypowiedzi, opowiada fabułę usłyszanej historii
    
    rozpoznaje nastrój słuchanych komunikatów
    
    CZYTANIE
    
    identyfikuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi
    
    określa temat i główną myśl tekstu
    
    oddziela informacje ważne od drugorzędnych
    
    wybiera potrzebne informacje z instrukcji, tabeli, notatki, schematu
    
    wskazuje przenośne znaczenie wyrazów w wypowiedzi
    
    rozpoznaje cechy zaproszenia, życzeń, ogłoszenia, instrukcji, przepisu
    
    wskazuje części składowe wypowiedzi: tytuł, wstęp, rozwinięcie, zakończenie
    
    poprawnie artykułuje i akcentuje wyrazy, stosuje intonację zdaniową podczas głośnego czytania utworów
    
    DOCIERANIE DO INFORMACJI:
    
    wybiera odpowiednie informacje ze słownika ortograficznego, encyklopedii, czasopisma, stron internetowych
    
    II. Analiza i interpretacja tekstów kultury
    
    nazywa swoje reakcje czytelnicze
    
    dostrzega cechy wyróżniające teksty artystyczne (poetyckie i prozatorskie) oraz użytkowe
    
    odróżnia autora od osoby mówiącej w utworze
    
    określa i nazywa elementy świata przedstawionego w utworze epickim, takie jak: czas, miejsce, bohaterowie, zdarzenia
    
    wskazuje cechy baśni i legendy w utworze
    
    wie, czym jest: wers, zwrotka, rym
    
    wskazuje w tekście porównanie, przenośnię
    
    wyodrębnia film spośród innych dziedzin sztuki
    
    zna pojęcia: gra aktorska, dekoracja, kostiumy, rekwizyty, inscenizacja, scena, widownia, próba
    
    przypisuje cechy bohaterom oraz ocenia ich postawy w odniesieniu do takich wartości, jak np. miłość – nienawiść, przyjaźń – wrogość
    
    odczytuje sens utworów na poziomie semantycznym (dosłownym)
    
    odczytuje morał baśni
    
    III. Tworzenie wypowiedzi
    
    MÓWIENIE
    
    świadomie uczestniczy w sytuacji komunikacyjnej
    
    dostosowuje wypowiedź do adresata i sytuacji, świadomie dobiera różne typy wypowiedzeń prostych i rozwiniętych, wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące
    
    formułuje pytania otwarte
    
    udziela odpowiedzi w formie zdań złożonych
    
    wypowiada się w kilku logicznie ze sobą połączonych zdaniach na tematy związane z codziennością, otaczającą rzeczywistością, lekturą
    
    stosuje zwroty grzecznościowe i odpowiednie konstrukcje składniowe (np. tryb przypuszczający) podczas rozmowy z osobą dorosłą i rówieśnikiem
    
    wskazuje wyrazy o znaczeniu dosłownym i metaforycznym
    
    składa życzenia, tworzy wypowiedź o cechach instrukcji, np. zasady gry
    
    wypowiada się w sposób uporządkowany: opowiada zdarzenia w porządku chronologicznym, streszcza utwory fabularne
    
    opisuje przedmiot, miejsce, krajobraz, postać, zwierzę, obraz, ilustrację, plakat, stosując słownictwo określające umiejscowienie w przestrzeni
    
    dobiera wyrazy bliskoznaczne i przeciwstawne
    
    recytuje utwór poetycki, oddając jego ogólny nastrój i sens
    
    stosuje zasady poprawnej wymowy i akcentowania wyrazów rodzimych
    
    posługuje się pozawerbalnymi środkami wypowiedzi (mimiką, gestem)
    
    PISANIE
    
    stosuje podstawowe zasady ortografii dotyczące pisowni – u, rz – ż, ch – h i interpunkcji
    
    odróżnia nazwy własne od pospolitych i potrafi zastosować odpowiednie zasady dotyczące pisowni wielką literą
    
    dzieli wyrazy na głoski i litery, rozróżnia funkcję zmiękczającą i sylabotwórczą i w typowych przykładach
    
    konstruuje i zapisuje kilkuzdaniowe wypowiedzi poprawne pod względem logiczno-składniowym
    
    używa wypowiedzeń pojedynczych i złożonych
    
    w zależności do adresata i sytuacji świadomie dobiera wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące
    
    zapisuje pytania otwarte
    
    udziela odpowiedzi w formie zdań złożonych
    
    samodzielnie zapisuje dialog
    
    dzieli wypowiedzi na części kompozycyjne
    
    tworzy ramowy plan wypowiedzi
    
    układa opowiadanie odtwórcze
    
    redaguje notatkę w formie prostego schematu, tabeli, planu
    
    zapisuje prostą instrukcję, np. przepis kulinarny, zasady gry
    
    tworzy opis przedmiotu, miejsca, krajobrazu, postaci, zwierzęcia, obrazu, ilustracji, plakatu, stosując słownictwo określające umiejscowienie w przestrzeni
    
    w liście prywatnym, dialogu, zaproszeniu stosuje odpowiedni układ graficzny
    
    stosuje wiedzę językową w zakresie: słownictwa (wykorzystuje wyrazy bliskoznaczne i przeciwstawne w tworzonym tekście), składni (konstruuje zdania pojedyncze proste i rozwinięte oraz wypowiedzenia złożone, używa różnych typów wypowiedzeń: oznajmujących, rozkazujących, pytających, wykrzyknikowych), fleksji (określa formę gramatyczną czasowników, rzeczowników, przymiotników; łączy wypowiedzenia składowe za pomocą spójnika w wypowiedzenie złożone; poprawnie zapisuje formy bezokoliczników oraz formy rodzaju męskoosobowego i niemęskoosobowego czasowników w czasie przyszłym i przeszłym), fonetyki (wykorzystuje umiejętność dzielenia wyrazów na sylaby przy przenoszeniu wyrazów do następnej linijki)
    
    stosuje zasady estetycznego zapisu tekstu
    
    Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania kryterialne na ocenę dostateczną oraz:
    
    I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystywanie zawartych w nich informacji
    
    SŁUCHANIE
    
    koncentruje uwagę podczas słuchania dłuższych wypowiedzi innych, a zwłaszcza odtwarzanych utworów
    
    odróżnia informacje ważne od mniej ważnych
    
    na podstawie słuchanego tekstu tworzy samodzielną notatkę: rysuje plan, ilustracje do tekstu, formułuje pytania
    
    właściwie odbiera intencje nadawcy komunikatu
    
    odczytuje przenośny sens wysłuchanych utworów poetyckich i prozatorskich
    
    CZYTANIE
    
    wyszukuje w wypowiedzi informacje wyrażone pośrednio
    
    wskazuje akapit
    
    oddziela informacje ważne od drugorzędnych
    
    wybiera i wykorzystuje informacje z instrukcji, tabeli, notatki, schematu
    
    wskazuje przenośne znaczenie wyrazów w wypowiedzi oraz samodzielnie tłumaczy przenośne znaczenie wybranych wyrazów, związków wyrazów w wypowiedzi
    
    wskazuje typowe elementy konstrukcyjne i stylistyczne w zaproszeniach, życzeniach, ogłoszeniach, instrukcjach, przepisach
    
    rozumie funkcje części składowych wypowiedzi: tytuł, wstęp, rozwinięcie, zakończenie
    
    głośno czyta utwory, uwzględniając zasady poprawnej artykulacji i intonacji
    
    DOCIERANIE DO INFORMACJI:
    
    wybiera informacje niewyrażone wprost z różnych źródeł, np. czasopism, stron internetowych
    
    II. Analiza i interpretacja tekstów kultury
    
    uzasadnia swoje reakcje czytelnicze
    
    analizuje elementy świata przedstawionego w utworze epickim, takie jak: czas, miejsce, bohaterowie, zdarzenia
    
    identyfikuje baśń i legendę
    
    rozumie podstawową funkcję wersu, zwrotki, rymu
    
    rozumie funkcję akapitu jako logicznie wyodrębnionej całości w tekście
    
    objaśnia znaczenia porównań i przenośni w tekście
    
    wyodrębnia elementy dzieła filmowego, odróżnia film animowany i aktorski
    
    charakteryzuje i ocenia bohaterów oraz ich postawy odnoszące się do takich wartości, jak np. miłość – nienawiść, przyjaźń – wrogość
    
    odczytuje przesłanie utworu
    
    III. Tworzenie wypowiedzi
    
    MÓWIENIE
    
    przedstawia własne zdanie w rozmowie
    
    świadomie dobiera intonację zdaniową
    
    udziela odpowiedzi w formie krótkiej wypowiedzi
    
    uczestniczy w rozmowie związanej z lekturą, filmem czy codziennymi sytuacjami;
    
    łączy za pomocą odpowiednich spójników współrzędne związki wyrazowe w zdaniu
    
    wypowiada się w roli świadka i uczestnika zdarzeń
    
    stosuje poprawne formy gramatyczne rzeczownika, przymiotnika, czasownika
    
    gromadzi wyrazy określające i nazywające cechy charakteru na podstawie zachowań i postaw
    
    wypowiada się logicznie i w sposób uporządkowany: opowiada zdarzenia w porządku chronologicznym, streszcza utwory fabularne, świadomie wykorzystuje wyrazy określające następstwo czasowe, zwłaszcza przysłówki
    
    w sposób uporządkowany opisuje przedmiot, miejsce, krajobraz, postać, zwierzę, obraz, ilustrację, plakat, stosując słownictwo służące do formułowania ocen i opinii, emocji i uczuć
    
    objaśnia znaczenia dosłowne i metaforyczne wyrazów
    
    odróżnia wyrazy pokrewne od synonimów
    
    umiejętnie stosuje wiedzę językową w zakresie: słownictwa (wzbogaca tworzony tekst wyrazami bliskoznacznymi i przeciwstawnymi), składni (stosuje różnorodne typy zdań: pojedyncze i złożone; celowo używa różnych typów wypowiedzeń: pytających, oznajmujących, wykrzyknikowych, rozkazujących w zależności od sytuacji komunikacyjnej; stosuje się do zasad poprawnej interpunkcji), fleksji (używa odmiennych części mowy w poprawnych formach), fonetyki (stosuje wiadomości z zakresu podziału wyrazów na litery, głoski i sylaby w poprawnym ich zapisie)
    
    wygłasza tekst poetycki z pamięci, posługując się pauzą, barwą głosu
    
    stosuje się do zasad właściwego akcentowania wyrazów i intonowania wypowiedzeń
    
    PISANIE
    
    stosuje poznane zasady ortografii dotyczące pisowni ó – u, rz – ż, ch – h i interpunkcji oraz potrafi je zastosować w sytuacjach nietypowych (np. wykorzystać wiedzę o wyrazach pochodnych i rodzinie wyrazów)
    
    w kilkuzdaniowych wypowiedziach związanych z lekturą, filmem czy codziennymi sytuacjami łączy za pomocą odpowiednich spójników współrzędne związki wyrazowe i stosuje się do zasad interpunkcji
    
    w wypowiedziach stosuje poprawne formy gramatyczne rzeczownika, przymiotnika, czasownika
    
    w tekstach świadomie stosuje wyrazy bliskoznaczne
    
    w wypowiedziach gromadzi wyrazy określające i nazywające cechy charakteru na podstawie zachowań i postaw
    
    układa życzenia, zapisuje przepis, instrukcję, ogłoszenie
    
    stosuje akapit jako znak logicznego wyodrębnienia fragmentów wypowiedzi
    
    pisze logiczne i uporządkowane pod względem chronologicznym opowiadanie,
    
    streszcza utwory fabularne, świadomie wykorzystuje wyrazy określające następstwo czasowe, zwłaszcza przysłówki; opowiada z perspektywy świadka i uczestnika zdarzeń
    
    zapisuje dialog w opowiadaniu
    
    w sposób uporządkowany opisuje przedmiot, miejsce, krajobraz, postać, zwierzę, obraz, ilustrację, plakat, stosując słownictwo służące do formułowania ocen i opinii, emocji i uczuć
    
    dostrzega błędy ortograficzne i interpunkcyjne w tworzonej wypowiedzi i je poprawia
    
    Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania kryterialne na ocenę dobrą oraz:
    
    I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystywanie zawartych w nich informacji
    
    przekazuje treść wysłuchanych wypowiedzi
    
    odczytuje przenośny sens wysłuchanych utworów prozatorskich i poetyckich
    
    wyraża swoje zdanie na temat wysłuchanego komunikatu
    
    nazywa intencje nadawcy komunikatu
    
    CZYTANIE
    
    wyszukuje w wypowiedzi informacje wyrażone pośrednio i wykorzystuje je w wypowiedzi np. opisującej lub oceniającej postać fikcyjną lub rzeczywistą
    
    wskazuje akapit
    
    oddziela informacje ważne od drugorzędnych i wykorzystuje je w odczytywaniu znaczeń dosłownych i przenośnych
    
    odczytuje i wykorzystuje treści zawarte w artykule, instrukcji, przepisie, tabeli, schemacie i notatce
    
    wskazuje i odczytuje przenośne znaczenie wyrazów w wypowiedzi
    
    wskazuje typowe elementy konstrukcyjne i stylistyczne w zaproszeniach, życzeniach, ogłoszeniach, instrukcjach, przepisach
    
    ma świadomość konstrukcji wypowiedzi i rozumie funkcje takich części składowych wypowiedzi, jak tytuł, wstęp, rozwinięcie, zakończenie
    
    głośno czyta utwory, wykorzystując umiejętność poprawnej artykulacji i intonacji,   aby oddać sens odczytywanego tekstu
    
    DOCIERANIE DO INFORMACJI
    
    wybiera informacje wyrażone pośrednio w różnych źródłach, np. czasopismach, stronach internetowych; konfrontuje je z innymi źródłami
    
    II. Analiza i interpretacja tekstów kultury
    
    konfrontuje swoje reakcje czytelnicze z innymi odbiorcami
    
    objaśnia funkcję analizowanych elementów świata przedstawionego w utworze epickim
    
    wykorzystuje wiedzę na temat wersu, zwrotki, rymu do interpretacji utworu
    
    objaśnia funkcję porównań i przenośni w tekście
    
    wyróżnia wśród przekazów audiowizualnych programy informacyjne, rozrywkowe, reklamy
    
    charakteryzuje i ocenia bohaterów oraz ich postawy odnoszące się do takich wartości, jak np. miłość – nienawiść, przyjaźń – wrogość; konfrontuje sytuację bohaterów z własnymi doświadczeniami
    
    III. Tworzenie wypowiedzi
    
    MÓWIENIE
    
    uzasadnia własne zdanie w rozmowie, podaje odpowiednie przykłady, stosuje się do reguł grzecznościowych
    
    rozpoczyna i podtrzymuje rozmowę na temat lektury czy dzieła filmowego
    
    udziela wyczerpujących wypowiedzi poprawnych pod względem konstrukcyjnym i stylistycznym
    
    w rozmowie związanej z lekturą, filmem czy codziennymi sytuacjami stosuje frazeologizmy i przysłowia związane z omawianą tematyką
    
    poprawnie stosuje formy czasu teraźniejszego oraz formy rodzaju męskoosobowego i niemęskoosobowego w czasie przeszłym i przyszłym
    
    w opisie dzieła kultury stosuje słownictwo wyrażające stosunek odbiorcy wobec dzieła
    
    interpretuje przenośne treści utworów poetyckich przewidzianych w programie nauczania
    
    zaznacza akcenty logiczne, stosuje pauzy, dostosowuje tempo recytacji do treści utworu
    
    wzbogaca komunikat pozawerbalnymi środkami wypowiedzi
    
    dokonuje samokrytyki wypowiedzi i doskonali ją pod względem konstrukcji i języka
    
    PISANIE
    
    komponuje poprawne pod względem ortograficznym, interpunkcyjnym, fleksyjnym, składniowym wypowiedzi o przejrzystej, logicznej kompozycji
    
    uzasadnia własne zdanie, podaje odpowiednie przykłady, np. z lektury
    
    udziela wyczerpujących wypowiedzi poprawnych pod względem konstrukcyjnym i stylistycznym
    
    w wypowiedziach związanych z lekturą, filmem czy codziennymi sytuacjami stosuje frazeologizmy i przysłowia związane z omawianą tematyką
    
    komponuje i przekształca plan wypowiedzi
    
    pisze opowiadanie twórcze, list z perspektywy bohatera, baśń
    
    w opisie dzieła kultury stosuje słownictwo wyrażające stosunek odbiorcy wobec dzieła
    
    sprawnie stosuje wiedzę językową w zakresie: słownictwa (dba o poprawność słownikową tworzonych wypowiedzi, odpowiednio dobiera wyrazy bliskoznaczne i przeciwstawne, wzbogacając tekst w zależności od formy wypowiedzi i sytuacji komunikacyjnej), składni (tworzy ciekawe pod względem składniowym wypowiedzi, stosuje się do zasad poprawności logiczno-składniowej, dba o poprawną interpunkcję wypowiedzeń złożonych), fleksji (w wypowiedziach stosuje w poprawnych formach odmienne i nieodmienne części mowy przewidziane w programie nauczania, w tym poprawnie stosuje formy czasu teraźniejszego oraz formy rodzaju męskoosobowego i niemęskoosobowego w czasie przeszłym i przyszłym), fonetyki (biegle stosuje wiadomości z zakresu fonetyki i wykorzystuje je w poprawnym zapisie wyrazów )
    
    dokonuje samodzielnej autokorekty napisanego tekstu
    
    Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania kryterialne na ocenę bardzo dobrą oraz:
    
    I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystywanie zawartych w nich informacji
    
    SŁUCHANIE
    
    odczytuje i wyjaśnia przenośny sens wysłuchanych utworów poetyckich i prozatorskich
    
    CZYTANIE
    
    czyta ze zrozumieniem na poziomie semantycznym i krytycznym, również teksty spoza listy lektur
    
    wykorzystuje treści zawarte w artykułach, instrukcjach, przepisach, tabelach, schematach i notatkach w tworzeniu własnych wypowiedzi
    
    odczytuje głośno utwory poetyckie i prozatorskie i je interpretuje
    
    DOCIERANIE DO INFORMACJI
    
    wybiera i wykorzystuje informacje z różnych źródeł (np. czasopism, stron internetowych) we własnych wypowiedziach o charakterze informacyjnym lub oceniającym
    
    II. Analiza i interpretacja tekstów kultury
    
    porównuje funkcję analizowanych elementów świata przedstawionego w różnych utworach epickich
    
    wskazuje elementy baśni i legendy w innych tekstach kultury
    
    dostrzega różnice między celem programów informacyjnych, rozrywkowych, reklam
    
    odnosi się do postaw bohaterów fikcyjnych i opisuje otaczającą ich rzeczywistość
    
    III. Tworzenie wypowiedzi
    
    MÓWIENIE
    
    przedstawia własne stanowisko w związku ze sposobem rozwiązania problemu, wykonania zadania
    
    podejmuje rozmowę na temat przeczytanej lektury dzieła także spoza kanonu lektur przewidzianych programem nauczania w klasie czwartej; omawia je w odniesieniu do innych dzieł także spoza kanonu lektur
    
    interpretuje metaforyczne i symboliczne treści utworów literackich i plastycznych
    
    PISANIE
    
    tworzy samodzielne wypowiedzi cechujące się ciekawym ujęciem tematu, poprawną konstrukcją oraz właściwym doborem środków językowych
    
    wykazuje się szczególną dbałością o poprawność ortograficzną, interpunkcyjną, fleksyjną i składniową oraz estetykę zapisu wypowiedzi
    
    świadomie stosuje wiedzę językową w zakresie treści materiałowych przewidzianych programem nauczania słownictwa, składni, fleksji i fonetyki

Mgr Anna Wilczyńska

Tak oceniam na języku polskim

Linki

Kontakty

Logowanie